حادثه سقوط جرثقیل در 20 شهریور 1394 و شهادت بیش از صد زائر در حال عبادت در صحن مسجدالحرام و نیز حادثه منا در روز عید قربان و قربانی گرفتن هزاران حاجی محرم که در مسیر رفت یا برگشت از رمی جمرات عقبه بودند، حج امسال را تلخ جلوه داد، حوادثی که در زیر آمده است حوادث چهار دهه اخیر حج است که در مقایسه عددی متوجه میشویم که تعداد تلفات حج امسال بیشتر از دو برابر مجموع تلفات این 4 دهه اخیر بوده است، بنابراین میتوان حج امسال (1394 هـ.ش _ 1436 هـ.ق) را به لحاظ تعداد زیاد شهداء دو حادثه دردناک، تلخترین حج طول تاریخ نامید.
غروب غم انگیز منا با انبوه اجساد
بعدازظهر روز عید قربان و روز یازدهم و دوازدهم در خیام منا و در روزهای باقیمانده ایام حج از برخی اتاقهای هتل محل سکونت صدای گریه و شیون زنان و مردان در عزای همسر و یا عزیز از دست رفته به گوش میرسید. و این آوای دردناک مغز هر انسان درد آشنا را متلاشی میساخت.
حوادث چند دهه اخیر حج را می توان به شرح ذیل بر شمرد:
۱۹ آذر سال ۱۳۵۴ هـ.ش؛ در پی انفجار کپسول گاز و آتش سوزی در چادرهای اسکان زائران بیش از 200 زائر در اثر این آتش سوزی کشته شدند.۲۹ آبان ۱۳۵۸ هـ.ش؛ گروگانگیری در مسجد الحرام که که با دخالت ماموران امنیتی سعودی منجر به درگیری شده که در پی این درگیری 153 تن کشته و بیش از 500 نفر زخمی میشوند.
۹ مرداد ۱۳۶۶ هـ.ش؛ حمله نیروهای امنیتی سعودی به زائران ایرانی در راهپیمایی برائت از مشرکین. در پی این حمله 402 زائر که عمده آنها ایرانی بودند، کشته میشوند.
۱۱ تیر ۱۳۶۹ هـ.ش؛ در پی از کار افتادن سیستم تهویهٔ هوا و ازدحام بیش از حد جمعیت در داخل تونل منتهی به مسجد الحرام 1426 تن بر اثر خفگی و ماندن زیر دست و پا جان باختند.
۳ خرداد ۱۳۷۳ هـ.ش؛ ازدحام بیش از حد زائران در مراسم رمی جمرات منجر به مرگ 270 تن میشود.
۲۶ فروردین ۱۳۷۶ هـ.ش؛ آتش سوزی خیمه ها در منی به کشته شدن ۳۴3 زائر و زخمی شدن ۱۵۰۰ تن دیگر منجر می شود.
۲۰ فروردین ۱۳۷۷ هـ.ش؛ ازدحام بیش از حد در منا منجر به کشته شدن دستکم ۱۱۸ تن و زخمی شدن ۱۸۰ تن دیگر شد.
۱۵ اسفند ۱۳۷۹ هـ.ش؛ در پی ازدحام بیش از حد در مراسم رمی جمرات ۳۵ زائر جان باختند.
22 بهمن 1381 هـ.ش؛ ۱۴ تن از زیارتکنندگان در شلوغی رمی جمرات مردند.
۱۲ بهمن ۱۳۸۲ هـ.ش؛ ازدحام و هرج و مرج در مراسم رمی جمرات به کشته شدن ۲۵۱ نفر و زخمی و مجروح شدن 244 نفر دیگر میشود.
۱۶ دی ۱۳۸۴ هـ.ش؛ فرو ریختن ساختمان محل سکونت زائرین آسیایی در مکه منجر به کشته شدن ۷۶ تن میشود.
۲۲ دی ۱۳۸۴ هـ.ش؛ ۳۶3 زائر در ازدحام و هرج ومرج طی مراسم رمی جمرات در منا کشته میشوند.
۲۰ شهریور ۱۳۹۴ هـ.ش؛ در پی سقوط یک جرثقیل در محوطه مسجدالحرام، 107 تن کشته و 238 تن زخمی شدند.
۲ مهر ۱۳۹۴ هـ.ش؛ ازدحام و هرج ومرج در مراسم رمی جمرات منا به کشته شدن بیش از 7000 نفر انجامید.
تعداد بی سابقه کشته شدگان و مفقودین حادثه رمی جمرات و تنوع نژادی این افراد، این فاجعه را به یک تراژدی کاملا بین المللی تبدیل کرده است. بنابراین، تحقیقات دراین زمینه باید متناسب با دامنه و فاجعه بار بودن آن و تاثیرات جهانی آن باشد و باید با مشارکت کشورهای آسیب دیده و عزادار از این رخداد باشد.
عبدالقدوس موحدی
مدیر کاروان حج 19340 شهرستان خواف