برخی از اذکار و ادعیه که در طواف و سعی بین صفا ومروه و در منی و عرفات و مشعر و سایر اماکن مقدسه می توان از آ نها بهره گرفت:
1- «ربَنا آتِنا فِی الدُنیا حَسَنَةً و فِی الآخِرَةِ حَسَنَةً و قِنا عَذابَ النّار»
2- «لا الهَ إِلّا اَنتَ سُبحانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین»
3- « سُبحانَ رَبِّکَ ربِّ العِزَّةِ عَمّا یَصِفون وَ سَلامٌ عَلَی المُرسَلین وَالحَمدُ لِلّهِ رَبِّ العالَمین»
4- «سُبحانَ اللهِ وَالحَمدُ لِلّهِ و لا اِلهَ الّا اللهُ وَ اَللهُ اَکبَر»
5- «سُبحانَ اللهِ و بِحَمدِهِ سُبحانَ اللهِ العَظیم»
6- «اللّهُمَ اِنَّکَ عَفُوٌ کَریمٌ تُحِبُ العَفوَ فَعفُ عَنّا»
7- « حَسبِیَ اللهُ لآ اِلَهَ إلَّا هُوَ عَلَیهِ تَوَکَّلتُ وَ هُوَ رَبُ العَرشِ العَظیم»
8- «لا حَولَ وَ لا قُوَةَ إِلّا بِاللّهِ العَلیِّ العَظیم»
9- «لا إِلَهَ إلَّا اللهُ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اللهُ أَکبَرُ کَبیراً، وَالحَمدُللهِ کَثیراً، وَ سُبحانَ اللهِ رَبِّ العالَمینَ، لا حَولَ وَ لا قُوَةَ إِلّا بِاللهِ العَزیزِ الحَکیم، اللّهُمَ اغفِرلی وَالرحَمنی واهدِنی وَارزُقنی»
10- «سُبحانَکَ اللّهُمَ وَ بِحَمدِکَ وَ تَبارَکَ اسمُکَ وَ تَعالَی جَدُکَ وَ لا إِلهَ غَیرُکَ»
11- «رَبَنا لا تُؤَاخِذنَا إِن نَّسِینَا أَو أََخطَأنا رَبَنا وَ لا تَحمِل عَلَینآ إِصراً کَما حَمَلتَهُ عَلَی الَّذینَ مِن قَبلِنَا رَبَنا وَ لا تُحمِِّلنَا مَا لا طاقَةَ لَنا بِهِ وَاعفُ عَنَّا وَاغفِرلَنا وَالرحَمنآ أَنتَ مَولانَا فَانصُرنا عَلَی القَومِ الکَافِرین»
12- «رَبَنا لا تُزِغ قُلوبَنَا بَعدَ إِذ هَدَیتَنَا وَ هَب لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحمَةً إِنَّکَ أَنتَ الوَهّاب»
13- «رَبَنا إِنَّنَا سَمِعنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَن ءَامِنُوا بِرَبِّکُم فَآمَنَّا رَبَنا فَاغفِرلَنَا ذُنُوبَنَا وَ کَفِّر عَنَّا سَیِّآتِنَا وَ تَوَفَّنَا مَعَ الأَبرَار رَبَنا و ءَاتِنا ما وَعَدتَّنَا عَلَی رُسُلِکَ وَ لا تُخزِنَا یَومَ القِیَامَةِ إِنَّکَ لا تُخلِفُ المِیعَادَ»
14- «رَبَنا ظَلَمنَا أَنفُسَنَا وَ إن لَّم تَغفِرلَنَا وَ تَرحَمنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الخَاسِرِین»
15- «رَبِّ اجعَلنِی مُقِیمَ الصَلاةِ وَ مِن ذُرِّیَتِی رَبَنا وَ تَقَبَل دُعآءِ رَبَنا اغفِرلِی وَ لِوالِدَیَ وَ لِلمُؤمِنِینَ یَومَ یَقُومُ الحِسَاب»
16- «رَبَنا ءَامَنَّا فَاغفِرلَنَا وَارحَمنَا وَ أَنتَ خَیرُ الرّاحِمِین»
17- « رَبَنا اغفِرلَنَا وَ لإخوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالإیمانِ وَ لا تَجعَل فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِینَ ءَامَنُوا رَبَنا إِنَّکَ رَئوفٌ رَحِیمٌ»
18- «لا اِلَهَ اِلا اللهُ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ المُلکُ وَ لَهُ الحَمدُ یُحیِی و یُمیتُ بِیَدِهِ الخَیرُ وَ هُوَ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیر»
19- «اللّهُمَ صَلِّ عَلی مُحَمَدٍ وَ عَلی آلِ مُحَمَدٍ، کَما صَلََّیتَ عَلی اِبراهیمَ وَ عَلی آلِ اِبراهیمَ، اِنََّک حَمیدٌ مَجیدٌ، اللهُمَ بارِک عَلی مُحَمَدٍ وَ عَلی آلِ مُحَمَدٍ، کَما بارَکتَ عَلی اِبراهیمَ وَ عَلی آلِ اِبراهیمَ، اِنََّکَ حَمیدٌ مجیدٌ»
20- «اَستَغفِرُاللهَ رَبِّی مِن کُلِّ ذَنبٍ و اَتوبُ اِلَیه»
بیست و دومین سوره قرآن را حج نامیدهاند. افزون بر هشت آیه از این سوره، آیاتی از سورههای بقره، آل عمران، مائده و توبه نیز به اهمیت، فلسفه و احکام حج اشاره کردهاند. تلاوت این آیات و تأمل در آنها، روشنگر عظمت حج و گستردگی ابعاد آن است:
کعبه، خانهای است که به فرمان خداوند و به دست ابراهیم تجدید بنا شد و برای عبادت خدا و خودسازی مهیا گشت.
حج منافع و برکات معنوی و مادی و فواید فردی و اجتماعی و آثار سیاسی و اقتصادی و اخلاقی دارد.
همه مردم در این مکانِ عبادت یکسانند.
صفا و مروه، دو نشانهای است که انسان را به یاد خدا میاندازد.
حج و عمره، برنامه انسانسازی است که حدود و شرایطی دارد و بهترین حاصل آن تقواست.
حج و انجام مراسم عبادی آن، پیشینهای به درازای تاریخ زمین دارد. بر اساس برخی از روایات، نخستین کسی که کعبه را بنا نهاد و اولین حج گزار، حضرت آدم علیه السلام بود. آن حضرت پس از خروج از بهشت، برای جبران گذشته و کمال گرفتن از محضر رب، به راهنمایی فرشته خدا به گزاردن مراسم حج هدایت شد. بعدها حضرت نوح علیه السلام آن هنگام که کشتی حضرت گرفتار توفان سهمگین بود، مراسم حج را به جای آورد. کعبه قبل از تجدید بنا به دست حضرت ابراهیم علیه السلام نیز عبادتگاه مردمان بود، اما دیوارهای آن به مرور زمان فرسوده شده و رو به نابودی رفت. ازاین رو، حضرت ابراهیم علیه السلام به امر خدا پایه های آن را از نو برافراشت و سپس خود مناسک حج را انجام داد. در روایات اسلامی از حج دیگر پیامبران همچون حضرت موسی، یونس، عیسی، داوود و سلیمان نیز سخن به میان آمده است. ازاینرو، میتوان با اطمینان از رسالت جاودانه و جهانی حج و اینکه همه پیامبران الهی سیادت این سرزمین را باور داشته و به پاسداشت آن مأمور بوده اند، سخن گفت.
نکات لازم پیرامون بهداشت بر اساس جزوات مرکز پزشکی حج توسط پزشکان کاروان ارایه خواهد شد و نهایتاً اینکه در طول سفر حج و انجام مناسک، خالصانه با خدای خود به راز و نیاز پرداختیم، اشکها ریختیم، دعاها خواندیم، بر خاک افتادیم و طلب آمرزش کردیم، با خدا عهد بستیم که بندهای گوش به فرمان باشیم، از خدای بخشنده و مهربان عاجزانه خواستیم تا قلم عفو بر گناهانمان بکشد تا من بعد خلافی، گناهی، لغزشی از ما سر نزند و بندهای صادق باشیم. لذا وقت آن است که در حرکات و سکنات خود بیشتر به حقالناس توجه کنیم. شوق دیدار خانواده، افراد فامیل و سخنگفتن از سفر عظیم و الهی حج، شیرینی مطبوعی را در انتظار بازگشت به میهن در حجاج بهوجود میآورد. دلها تنگ شده، اضطرابها بیشتر شده و بعضاً ممکن است تعادلها به هم بخورد. در این زمان، مجدداً تاکید میشود تا در عبور از خیابانها مراقب باشید، در حمل بار مراقب خود باشید و در صورتیکه به گرفتاریهای تنفسی مبتلا هستید، در زمان بازگشت به میهن مراقب انتقال بیماری خود به دیگران باشید.
خوشرویی، خوش اخلاقی و حفظ آرامش از شرایط اصلی حج سالم است.
منبع: راهنمای سلامت زائران حج تمتع
ویرایش از: عبدالقدوس موحدی
کعبه، این فرودگاه فرشتگان الهی، برخلاف تصور رایج مردم، پیشینهای فراتر از عصر ابراهیم خلیل و فرزندش اسماعیل دارد. روایات اسلامی از پیشینه تاریخی شهر مکه و ارزش والای این سرزمین سخنان بسیار به میان آوردهاند. بیشک، کعبه اولین پایگاه توحید و نخستین خانهای است که به منظور عبادت بندگان بنا شده است. در آیه 96 سوره آل عمران، قرآن کریم در اشاره به این حقیقت مهم آمده است: «نخستین خانهای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکه است؛ که پربرکت و مایه هدایت جهانیان است.» همچنین وقتی یهود از تغییر قبله مسلمانان خشمگین شدند و پشت کردن به بیت المقدس را نوعی بیاحترامی به این شهر کهن و معبد پرسابقه تلقی کردند، قرآن، آنان را متوجه پیشینه تاریخی کعبه ساخت و کعبه را دارای پیشینهای بیشتر و ارزشی کهنتر معرفی کرد و آن را بیت عتیق، خانه کهن و دیرپای و سابقهدار خواند.